Curcuma staat bekend om zijn zeer uiteenlopende gezondheidsbevorderende eigenschappen. Je kunt het bijna een soort wondermiddel noemen. Curcuma heeft deze gezondheidseffecten door de zeer sterke antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen. Daardoor kan curcuma onder andere ingezet worden bij reuma (omdat het helpt om de gewrichten soepel te houden), bij darmproblemen (een lekke darm, het prikkelbare darmsyndroom en de ziekte van Crohn), bij insulineresistentie en diabetes, bij verschillende leveraandoeningen, bij astma en allergieën, bij PMS (premenstrueel syndroom) en om veroudering te vertragen. Dat klinkt indrukwekkend toch? Daarom staat curcuma al heel lang op mijn lijstje om over te schrijven, dus hier gaan we. Lees je mee?

Curcuma

Eerst maar even uitleggen wat curcuma precies is en waar het van gemaakt wordt. Er is een plantje (dat lid is van de gemberfamilie) dat bekend staat onder de namen: curcuma longa, geelwortel en kurkuma. Het actieve ingrediënt dat wordt gebruikt als supplement wordt gewonnen uit de wortelstok van deze plant. Curcuma is heel herkenbaar, want het heeft een bijzonder mooie geeloranje kleur. Deze kleur komt van pigmenten die bestaan uit in vet oplosbare polyfenolen. Deze polyfenolen worden curcuminoïden of curcumine genoemd. Curcuminoïde is het actieve bestanddeel waar alle gezondheidsbevorderende eigenschappen aan worden toegekend.

Antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen

Antioxidatieve werking
Curcuma heeft zeer sterke antioxidatieve eigenschappen. Antioxidanten helpen vrije radicalen onschadelijk te maken. Vrije radicalen zijn stoffen die op uiteenlopende manieren kunnen ontstaan en schade aanbrengen aan het lichaam. Op zich is het ontstaan van vrije radicalen in het lichaam een normaal proces, maar door luchtvervuiling, gebruik van medicijnen en alcohol, blootstelling aan te veel UV-straling, roken en stress, ontstaan er veel te veel vrije radicalen. De meeste mensen hebben hierdoor meer vrije radicalen dan het lichaam onschadelijk kan maken.

De antioxidatieve werking van curcuma heeft voornamelijk betrekking op de lipideperoxidatie. Een woord dat even wat uitleg verdient. Een lipide is een vetdeeltje. Lipoperoxidatie is de oxidatie van onverzadigde vetzuren. Oxidatie is een reactie met zuurstof waarbij vrije radicalen ontstaan. Curcuma beschermt dus vetzuren tegen oxidatie die ontstaat door vrije radicalen. Vetzuren worden in het hele lichaam gebruikt om celwanden op te bouwen. Een gezonde celwand is heel belangrijk voor de cel om zijn werk goed te kunnen doen en goed te kunnen communiceren met andere cellen. Curcuma voorkomt schade aan celmembranen en zorgt zo voor gezonde en goedwerkende cellen.

Er zijn meerdere soorten antioxidanten, waarvan de bekendste vitamine C is. Ook bètacaroteen (dat in het lichaam wordt omgezet in vitamine A), vitamine E en het lichaamseigen glutathion zijn antioxidanten. Glutathion is de krachtigste antioxidant die het lichaam heeft en kan je zelfs tegen zware metalen beschermen (*). Glutathion beschermt vetzuren ook tegen oxidatie, ondersteunt de werking van je mitochondriën (de energiefabriekjes van het lichaam), ondersteunt het immuunsysteem en helpt bij de hersenfunctie. Nu komt het mooie van curcuma: er is aangetoond dat het de glutathionsynthese verhoogt (*).

Ontstekingsremmende werking
Doordat curcuma een antioxidatieve werking heeft, draagt het op die manier eveneens bij aan een ontstekingsremmende werking (ook vaak anti-inflammatoir genoemd). Vrije radicale spelen namelijk een rol bij ontstekingsprocessen in het lichaam. Dit gaat door middel van een aantal ingewikkelde werkingsmechanisme die ik te uitgebreid vind om hier te bespreken, maar je hier kunt nalezen als je dat interessant vindt.

Curcuma en de darmen

Vrijwel iedere ziekte begint bij een probleem in de darmen. Denk aan een darmflora die verre van optimaal is, een ontsteking in de darmen en/of een lekke darm die stoffen het lichaam in laat die daar niet horen. In de darmen zitten een soort sluisdeurtjes die “tight junctions” heten. Deze deuren horen alleen open te gaan als er door het lichaam goedgekeurde voedingsmiddelen door moeten. Helaas staan de deuren door gebruik van graan- en zuivelproducten vaak open en kan er van alles naar binnen. Curcuma verhoogt de genexpressie van de tight junction-eiwitten zodat de doorlaatbaarheid van de darm weer hersteld kan worden (*).

De slijmlaag in onze darmen heeft een barrièrefunctie en is nodig om ons optimaal te beschermen tegen indringers van buitenaf. Uit een studie bij dieren blijkt dat curcuma de slijmproductie verhoogt en op die manier dus bijdraagt aan beter werkende darmen (*)(*).

Curcuma en diabetes

Diabetes en de voorloper hiervan, insulineresistentie, worden onder andere veroorzaakt door slechte voeding en een verkeerde lifestyle. Het lichaam maakt nog wel insuline aan, maar de cellen reageren er niet of niet zo goed meer op. Het gevolg is dat er te veel suiker in het bloed blijft zitten en de bloedsuikerspiegel stijgt. Uit onderzoek zou blijken dat curcuma kan helpen bij het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel, het preventief werkt tegen de ontwikkeling van diabetes en ook andere diabetes gerelateerde klachten kan verminderen.

Curcuma en low grade inflammation

Low grade inflammation (in het Nederlands laaggradige ontstekingen) is het continu aanwezig zijn van teveel ontstekingsprocessen in het lichaam. Ik schrijf bewust teveel, omdat het hebben van ontstekingsprocessen in het lichaam in principe normaal is. Het doel van een ontsteking is het lichaam te laten herstellen van schade of ziekte. Als je weer beter bent hoort de ontsteking weer uit te gaan. Het wordt pas een probleem als een ontstekingsreactie voor niets wordt gestart of niet meer uitgezet wordt. De gevolgen van low grade inflammation kunnen uiteenlopende serieuze gezondheidsproblemen zijn.

Oorzaken van low grade inflammation kunnen zijn (een combinatie van): slechte voeding (denk aan te veel omega-6 vetzuren en te weinig omega-3 en het gebruik van teveel graan- en zuivelproducten), te veel eetmomenten, stress, milieuvervuiling (blootstelling aan teveel schadelijke stoffen), overgewicht en slecht slapen.

Studies hebben aangetoond dat curcuma de aanmaak van ontstekingscellen blokkeert. Curcuma kan door zijn sterke ontstekingsremmende eigenschappen helpen om ontstekingen in het lichaam weer tot rust te brengen. Maar alleen slikken van curcuma is niet genoeg. Stop ook met het eten van ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen, ga sporten, verminder stress en zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel.

Curcuma en de hersenen

Een beter geheugen
Curcuma is in een groep mensen met geheugenverlies (ontstaan door ouderdom) onderzocht. Het blijkt dat het geheugen met 28 procent verbeterde over de loop van 18 maanden. Waarschijnlijk komt deze verbetering doordat curcuma ontstekingen in de hersenen vermindert.

Een betere hersenwerking
Curcuma kan het gehalte BDNF in de hersenenen verhogen (*) (*). BDNF staat voor het neuronale groeihormoon Brain-Derived Neurotrophic Factor. BDNF is belangrijk om uiteenlopende processen in de hersenen goed te laten verlopen. Denk aan geheugen, leervermogen en het reguleren van emoties. Veel voorkomende hersenproblemen zoals depressie en alzheimer zijn gelinkt aan een tekort aan BDNF.

Pak depressie aan met curcuma
Curcuma is onderzocht onder 60 mensen met depressie. De groep die curcuma gebruikte had het beste resultaat. Dit komt waarschijnlijk doordat depressie ook is verbonden aan verminderde niveaus van BDNF (welke curcuma kan helpen verhogen). Hierdoor kan curcuma worden ingezet als antidepressiva (*).

Curcuma en de vrouwelijke cyclus

Het premenstrueel syndroom (PMS) is een reeks van klachten gerelateerd aan de vrouwelijke cyclus. Ze zijn zeer uiteenlopend en kunnen bestaan uit vermoeidheid, gevoelige borsten, een opgezette buik, verwardheid, concentratieproblemen, slapeloosheid en/of emotionele klachten (je bent zomaar ineens verdrietig, hebt stemmingswisselingen, woede aanvallen en/of bent prikkelbaar).

Een groep van 70 vrouwen met PMS kregen tijdens drie opeenvolgende menstruatiecycli voor een periode van 10 dagen een dosis van 200 mg curcuma (*). Al na hun eerste cyclus ondervonden de vrouwen verbetering van hun PMS-klachten. Zij ervaarden verbetering van fysieke klachten en mentale en hadden al met al een betere stemming. En ook hier komt BDNF weer om de hoek kijken. Bij de groep vrouwen die curcuma kregen werd een stijging van de BDNF-waarden aangetroffen. De onderzoekers verwachten dat de klachten worden verminderd doordat BDNF onder andere een pijnverlagend effect heeft.

Curcuma en huidproblemen

Uit een systematic review (een op gestructureerde wijze uitgevoerd literatuuronderzoek) blijkt dat curcuma door zijn ontstekingsremmende, antimicrobiële en antioxiderende eigenschappen kan worden gebruikt om diverse dermatologische aandoeningen te verbeteren. De onderzochte huidaandoeningen omvatten onder andere acne, alopecia, atopische dermatitis, veroudering van het gezicht door blootstelling aan UV stralen, psoriasis, vitiligo en nog een aantal anderen aandoeningen. In tien onderzoeken werd een significante verbetering van de huidziekte vastgesteld door behandeling met curcuma in vergelijking met de controlegroepen.

Curcuma en reuma en artritis

Reuma en artritis zijn ontstekingsgerelateerde aandoeningen. Behandeling met curcuma blijkt soms zelfs effectiever te zijn dan de gebruikelijke ontstekingsremmende middelen (*).

Curcuma en zwarte peper

Curcuma is redelijk bekend en veel mensen kennen het verhaal dat je curcuma moet combineren met zwarte peper. De werkzame stof in zwarte peper heet piperine en zie je onder die naam terug op de ingrediëntenlijst van potjes supplementen. Zwarte peper zou nodig zijn om de werkzaamheid van curcuma te verhogen. Curcuma wordt namelijk niet heel goed opgenomen door het lichaam. In deze variant van Ergomax is geen zwarte peper toegevoegd. Dat is niet nodig en het heeft zelfs voordelen dat het er niet in zit.

De curcumine in dit supplement is van het gepatenteerde BCM-95®. Dat betekent dat het een gestandaardiseerd extract is met minimaal 95% curcuminoïden. De biologische beschikbaarheid van BCM-95® is in een onderzoek getest en het blijkt dat het een 6,3 keer betere biologische beschikbaarheid heeft dan de standaard curcumine die wel samen met zwarte peper (piperine) wordt gecombineerd.

Het nadeel van het toevoegen van zwarte peper (piperine) is dat het de opname van veel medicijnen verhoogt. Door geen zwarte peper te gebruiken kan dit supplement meestal veilig worden gebruikt door mensen die tevens medicatie gebruiken. Daarnaast kunnen scherpe voedingsmiddelen zoals zwarte peper problemen geven bij mensen die een gevoelige maag en/of darmen hebben. Tot slot is zwarte peper gelinkt aan het leaky gut syndroom (een lekkende darm).

Het gebruik van curcuma

Helaas bevat verse curcuma en de curcuma in het kruidenpotje van de supermarkt te weinig curcuminoïden (de werkzame stof) om hiervan de voordelen te ondervinden. Om voldoende van de werkzame stof binnen te krijgen, zul je dus een goed supplement moeten kiezen zoals de curcuma van Ergomax. Neem 1 tot 2 softgels per dag tijdens of vlak na een maaltijd om de absorptie te verhogen.

Is curcuma veilig?

Over het algemeen wordt curcuma als veilig beschouwd. Je hoeft niet bang te zijn dat je per ongeluk een overdosis neemt, want uit deze studie blijkt dat 12 gram per dag voor drie maanden lang veilig is bevonden. In één softgel van Ergomax zit 250 mg.

Alleen mensen die chemo krijgen en diabetes patiënten die bloedsuikerverlagende middelen gebruiken moeten uitkijken. Als er tijdens de chemotherapie medicijnen worden gebruikt die vrije radicalen genereren, kan curcuma door de antioxidatieve eigenschappen de effectiviteit van deze medicijnen verminderen (*). Diabetes patiënten die bloedsuikerverlagende middelen slikken moeten er rekening mee houden dat de combinatie met curcuma mogelijk de bloedsuikerwaarden laten dalen [*]. Houdt je bloedsuikerspiegel dus goed in de gaten.

Conclusie

Curcuma is denk ik het meest onderzochte supplement dat je maar kunt vinden. Grote kans dus dat je nog veel meer toepassingsgebieden tegenkomt dan ik met je heb doorgenomen. Maar dit zijn wel de belangrijkste. Zoals je ziet zijn bijna alle gezondheidsvoordelen die je met curcuma kunt verwachten gebaseerd op de zeer krachtige ontstekingsremmende en antioxidatieve werking hiervan.

Tijdelijke kortingscode

Ik mag jou van Ergomax tijdelijk 10 procent korting geven om curcuma uit te proberen. Gebruik code Erg10Ma22 bij het afrekenen. Het mooie is dat deze code geldt voor alle producten van het eigen merk “Ergomax”. Op 1 december 2022 eindigt deze kortingscode.

Samenwerking met Ergomax

Ik probeer met regelmaat producten uit van Ergomax en schrijf hierover. Ondanks dat het een betaald partnerschap is, kies ik de producten zelf uit, omdat ik alleen producten wil testen waar ik in geloof en achtersta. Lees ook mijn andere artikel met producten van Ergomax:
Gutsense (probiotica)
Calocurb
D-Serine
Spermidine als anti-aging supplement
Krillolie
Ubiquinol
Gelatine van grasgevoerde runderen
Planktonolie
Pre-probiotica
Zwarte komijn
Beter slapen
Bouillonpoeder
PEA (pijnstiller)
Collageen