BLOG: Ubiquinol, zorg goed voor je mitochondriën

Ben je vaak vermoeid en heb je weinig energie? Het kan vele oorzaken hebben, maar een goede energiehuishouding begint bij het hebben van voldoende en goed werkende energiefabriekjes (die mitochondriën heten). Dus zorg goed voor je mitochondriën en krijg (weer) voldoende energie. Je kunt zelfs het verouderingsproces vertragen!

Q10, ubiquinon en ubiquinol

Als eerste is het handig te weten wat het verschil is tussen Q10, ubiquinon en ubiquinol, omdat deze termen vaak in mijn verhaal voorkomen.

Q10
Q10 is een vetoplosbare stof die in iedere cel van het lichaam voorkomt en voluit Co-enzym Q10 heet. Een co-enzym is de hulpstof voor een enzymatische reactie die moet plaatsvinden. Je kunt het zien als het aan/uit knopje van een bepaalde reactie in het lichaam. Zonder Q10 is het vormen van energie in een cel onmogelijk en gaat de cel dood. Q10 fungeert in de mitochondriën als co-factor in de oxidatieve fosforylering (celademhaling).

Ubiquinon en ubiquinol
Q-10 komt in het lichaam in twee vormen voor: ubiquinon en ubiquinol. Ubiquinon is de geoxideerde vorm van Q-10 en ubiquinol is de gereduceerde (actieve) vorm van Q-10. Het lichaam kan ubiquinon omzetten naar ubiquinol en andersom. Het probleem komt wanneer je ouder wordt (maar er zijn ook andere oorzaken), omdat dan de omzetting van ubiquinon in ubiquinol steeds moeizamer gaat verlopen. Het supplementeren met ubiquinol biedt dan uitkomst.

Wat is ubiquinol

Voor dit artikel heb ik de ubiquinol van Ergomax getest en ga ik je uitleggen waarvoor je het kunt gebruiken.
Ubiquinol komt van de term “ubiquitair”, welke term zoiets betekent als “het komt overal voor” of “alomvertegenwoordigd”. Dat komt omdat ubiquinol in grote hoeveelheden in alle belangrijke weefsels en organen voorkomt. Ubiquinol is een vetoplosbare antioxidant en de enige antioxidant die het lichaam zelf kan aanmaken. In elke cel van het lichaam is Q10 onmisbaar voor de productie van energie (ATP) die in de mitochondriën plaats vindt. Q-10 werkt door afwisselend op te treden als elektronendonor (ubiquinol) en elektronenacceptor (ubiquinon) in de ademhalingsketen van de cel. Omdat de omzetting naar ubiquinol (de actieve vorm) in het lichaam moeilijk plaats vindt, kun je het beste deze variant als supplement gebruiken.

Kaneka

Vaak zie je op de verpakking de toevoeging “Kaneka” staan. Vroeger was het niet mogelijk om ubiquinol stabiel te houden, omdat het snel oxideert door blootstelling aan lucht en licht. Kaneka is het bedrijf dat het mogelijk maakte om zonder blootstelling aan licht of lucht de ubiquinol te isoleren en zo op grote schaal te produceren. Q10 wordt gemaakt door een gistfermentatie proces. De meeste ubiquinol die je kunt kopen is afkomstig van Kaneka. Kaneka garandeert dat de ubiquinol volledig natuur- en lichaamsidentiek is.

De ontdekker van Q10

Q10 werd in 1957 ontdekt door professor Fred L. Crane en zijn collega’s aan de Universiteit van Wisconsin-Madison Enzyme Institute. Zij isoleerde Q10 uit de mitochondriën van een runderhart en konden zo aantonen dat het essentieel is voor aanmaak van ATP (energie). Voordat Kaneka in staat was om Q10 stabiel te kunnen isoleren, was het alleen beschikbaar als extract uit runderhart.

De mitochondriën

Zoals je hiervoor hebt kunnen lezen, heeft Q10 voornamelijk invloed op het energieproductie proces in de mitochondriën. Daarom is het handig eerst uit te leggen wat mitochondriën precies zijn. Waarschijnlijk waren mitochondriën ooit (lang, lang, heel lang geleden) zelfstandig werkende ééncellige organismen die begonnen als een bacterie en een samenwerkingsverband aan gingen met andere cellen. Een samenwerkingsverband waarbij in ieder geval één organisme voordeel ondervindt, heet symbiose. Hierna zijn ze nog een stap verder gegaan en zijn ze in andere organismen gaan leven, hetgeen endosymbiose heet. Na een bepaalde tijd zijn de organismen afhankelijk van elkaar geworden om te overleven en vindt je mitochondriën in iedere cel van ieder levend wezen terug. Mitochondriën zijn oorspronkelijk dus niet menselijk! Omdat mitochondriën ooit zelfstandig begonnen, zijn ze semi-autonoom. Dit houdt in dat ze voor zichzelf zorgen, hun eigen enzymen en proteïnen aanmaken en hun eigen DNA hebben.

Niet iedere cel heeft evenveel mitochondriën nodig

De ene cel is de andere niet. Het brein is verreweg de grootste energieverbruiker in het lichaam en heeft dus de meeste energie nodig en heeft dus ook de meeste mitochondriën. Andere grootverbruikers van energie zijn het hart, de spieren, de alvleesklier, de nieren en de lever. Deze weefsels en organen hebben dus veel mitochondriën in hun cellen en daarom veel Q10 nodig om goed te kunnen functioneren.

Wat doen mitochondriën?

Mitochondriën verzorgen de energie waar het hele lichaam op draait. Dit doen ze door de energie uit je voeding te combineren met zuurstof en op deze manier een stof te vormen die ATP wordt genoemd. ATP kan weer door de cellen worden gebruikt als energie. Dit gebeurt in de citroenzuurcyclus. Als je mitochondriën hun werk goed doen, produceren ze veel energie en kun je optimaal presteren. Maar als je ouder wordt en daardoor je mitochondriën beschadigd raken en minder goed werken, gaan ze bij dit proces ook een overschot aan vrije radicalen maken. Vrije radicalen zorgen voor beschadiging van cellen en dus veroudering. Nog meer veroudering betekent nog meer vrije radicalen. Vrije radicalen kunnen worden bestreden met anti-oxidanten. Overigens produceren ook jonge en gezonde mitochondriën een kleine hoeveelheid vrije radicalen als bijproduct van de aanmaak van ATP. Daarom maken mitochondriën bij het produceren van energie tevens anti-oxidanten om het schadelijke effect van deze vrije radicalen te beperken. Om veroudering tegen te gaan, moeten je mitochondriën net zoveel anti-oxidanten aanmaken als dat ze vrije radicalen produceren. Als je er echt jong uit wilt blijven zien, dan heeft smeren met dure crème geen zin, de anti-oxidanten moeten vanuit de mitochondriën komen.

De werking van ubiquinol in de mitochondriën

Nu je weet hoe de mitochondriën werken, kan ik verder uitleggen hoe Q10 daar precies zijn werk doet. Q10 is een vetoplosbare stof die je lichaam gebruikt bij het maken van energie. Dit doet Q10 door een belangrijke rol te vervullen in de elektronentransportketen. De elektronentransportketen is als het ware de ademhalingsketen van de cel en vormt samen met de citroenzuurcyclus het centrum van de stofwisseling van alle organismen die zuurstof gebruiken. Het proces speelt zich af in de mitochondriën en zorgt voor de productie van ATP. Q10 helpt bij het regenereren van verbruikt ATP en werkt ook als sterke anti-oxidant. Omdat Q10 oplosbaar is in vet, kan het makkelijk door de celmembranen bewegen en op die manier schade aan vetten verminderen die ontstaat door oxidatie. Q10 is ook betrokken bij de regeneratie van vitamine E dat ook een anti-oxidant is en cellen beschermt. Als je te veel vrije radicalen in het lichaam hebt, dan gebruiken je mitochondriën zo goed als al het aanwezige Q-10 en blijf je achter met een tekort. Vrije radicalen zorgen voor schade aan de cellen en daardoor voor (vroegtijdige) veroudering.

Wanneer gebruik je ubiquinol?

Je kunt ubiquinol gaan gebruiken als je lichaam zelf niet meer voldoende aanmaakt. Dit gebeurt als je ouder wordt (al vanaf 20 jaar neemt de synthese van Q10 langzaam af), maar er spelen ook andere factoren mee zoals ziekte, oxidatieve stress en medicijngebruik. Ben je vaak vermoeid of heb je niet meer voldoende energie, dan kan suppletie met ubiquinol helpen. Je kunt niet alle supplementen voortdurend gebruiken, omdat het lichaam soms de eigen aanmaak gaat aanpassen op hetgeen het binnen krijgt door voeding of suppletie. Supplementeren met ubiquinol maakt het lichaam echter niet “lui” en heeft geen invloed op de eigen aanmaak.

Je kunt ubiquinol inzetten bij de volgende problemen:
Veroudering
Het helpt ouderen om lichamelijk en geestelijk fit te blijven en het vertraagt degeneratieve ziektebeelden.

Diabetes type II en insulineresistentie
Ubiquinol beschermt de bètacellen in de alvleesklier tegen de schadelijke gevolgen van oxidatieve stress en het verbetert de insulinegevoeligheid van de cellen.

Hart- en vaatziekten
Q10 geeft verbetering bij hart- en vaatziekten, doordat het de energieproductie in het hart verbetert en onder andere het hart beschermt tegen oxidatieve stress.

Verbetering bij mensen die statines gebruiken
Ik heb meerdere onderzoeken gevonden die laten zien dat mensen die statines gebruiken baat hebben bij Q10. Statines zijn medicijnen die mensen krijgen als ze een te hoog cholesterol hebben. Bijwerkingen van de statines zijn spierpijn en een verminderde gevoeligheid voor insuline.
De medicijnen zorgen ervoor dat het aanwezige Q10 in de cellen afneemt en daardoor de oxidatieve fosforylering wordt beperkt. Een logische verklaring voor de spierpijn, want spieren die te weinig energie krijgen voor de arbeid die ze moeten verrichten, gaan zeer doen.

Neurodegeneratieve ziekten
Neurodegeneratieve ziekten zijn ziekten waarbij het zenuwstelstel wordt aangetast. Voorbeelden zijn de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, amyotrofische lateraalsclerose en de ziekte van Huntington. Een hoge dosis ubiquinol beschermt het zenuwstelsel en kan ingezet worden bij de preventie en behandeling van deze ziektebeelden.

Fibromyalgie
Fibromyalgie is een syndroom/ziektebeeld waarbij je vaak pijn hebt in spieren en erg vermoeid bent. Je kunt de ene dag klachten hebben en de andere dag niet. De klachten wisselen vaak en komen vaak op meerdere plekken in het lichaam terug. Het gaat gepaard met slaapproblemen, stemmingswisselingen en stijfheid. Uit diverse onderzoeken blijkt Q10 een verbetering van deze klachten te geven.

Het vermindert migraines
Volgens “the American Academy of Neurology” zou Q10 migraines kunnen voorkomen. Er is hier nog niet veel meer onderzoek over te vinden.

Laaggradige ontstekingen
Laaggradige ontstekingen zijn de oorzaak van veroudering en veel ziektebeelden. Bij laaggradige ontstekingen is het immuunsysteem voortdurend actief. Één van de oorzaken van laaggradige ontstekingen is het overschot aan vrije radicalen die worden geproduceerd door oude en slecht functionerende mitochondriën. Door het gebruik van Q10 en PQQ verminder je het aantal vrije radicalen en dus ook het ontstekingsproces alsmede het verouderingsproces van het lichaam.

En meer
Q10 wordt ook ingezet bij sporters (het werkt prestatieverhogend en beschermend), vruchtbaarheidsproblemen (zowel bij vrouwen als mannen), een verzwakt immuunsysteem (het verhoogt de weerstand), autisme, bescherming van de nieren bij niersteenvergruizing, niet alcoholische leververvetting (NAFLD), positieve invloed op reuma, onmisbaar bij statinegebruik (cholesterolverlagers), migraine en longaandoeningen bij ouderen.

Apoptose

De mitochondrium zijn ook verantwoordelijk voor een proces dat apoptose heet. Dit is een geprogrammeerde celdood dat hoort plaats te vinden wanneer een cel oud is en niet meer goed werkt. Als je mitochondriën ouder worden en dus niet meer optimaal werken, dan kan het gebeuren dat apoptose niet op het juiste moment plaatsvindt. Wat er dan gebeurt is dat gezonde cellen te vroeg dood gaan en cellen die niet meer functioneren te lang rond blijven hangen in je lichaam. Ook dit kan leiden tot vroegtijdige veroudering.

Combineren met PQQ

PQQ heet voluit pyrroloquinoline quinon en is een verbinding die verwant is aan de b-vitamines. Waarschijnlijk maken onze darmbacteriën nauwelijks PQQ aan, zodat we voor het binnenkrijgen van PQQ volledig afhankelijk zijn van voeding.

Synergie
Q10 en PQQ gaan samen een synergie aan. Een synergie betekent dat als je de stoffen samen neemt, ze nog krachtiger worden. Als je nog meer uit het gebruik van ubiquinol wilt halen dan zou je het dus moeten combineren met PQQ.

De werking van PQQ
PQQ is een krachtige anti-oxidant die ongeveer honderd keer sterker is dan vitamine C. Hiermee helpt het de cellen te beschermen tegen vrije radicalen en helpt het je dus jong te houden. Daarnaast stimuleert PQQ het hormoon NGF (neuron growth factor) en helpt het op die manier bij de aanmaak van nieuwe neuronen. PQQ verhoogt niet alleen het aantal mitochondriën, maar verhoogt ook de werking van de mitochondriën. Zo zorgt PQQ voor meer energie, een verlaging van ontstekingen in het lichaam, het geeft je stofwisseling een boost, gaat oxidatieve stress tegen waarbij cellen beschadigd raken, verbetert vruchtbaarheid, verbetert cognitieve functies zoals leren en geheugen en beschermt het hart. De Amerikaanse Dave Asprey (een autoriteit op het gebied van bio-hacking) noemt het in zijn boek Super Human de heilige graal als het neerkomt op het verlengen van je levensduur en het zo lang mogelijk jong blijven. Hij heeft in zijn eigen lijn van supplementen (hier volgens mij niet verkrijgbaar) ubiquinol gecombineerd met PQQ. In Nederland is Ubiquinol en PQQ bij Ergomax verkrijgbaar.

Vervette lever en lichaamsvet
Uit een studie met zwangere muizen blijkt dat als de moedermuis die obesitas heeft, PQQ krijgt toegediend, haar afstammelingen met minder lichaamsvet en minder vet in de lever ter wereld komen. Hierna kregen de afstammelingen via de moedermelk nog PQQ binnen. Zelfs na het stoppen met moedermelk bleef het positieve effect van PQQ aanhouden. De onderzoekers vonden ook verminderde indicatoren van oxidatieve stress en pro-inflammatoire genen bij obese muizen die PQQ kregen. Dit suggereert dat PQQ ook de leverontsteking verminderde. Onderzoek bij muizen is een goede graadmeter voor wat een bepaalde stof bij mensen doet, zodat de resultaten bij ons waarschijnlijk hetzelfde zijn.

Bronnen van PQQ
Leuk weetje is dat PQQ van nature in hoge concentraties voorkomt in moedermelk. Moeders weten wel hoe ze goed voor hun kinderen moeten zorgen. Geen moedermelk beschikbaar? 😉 PQQ komt in alle voedingsmiddelen voor, maar de hoogste waarden zijn gevonden in peterselie, groene paprika, groene thee, selderij, kiwi en papaja. Tot slot komt PQQ voor in de grond en zelfs in sterrenstof.

Zelf uitgeprobeerd
Uiteraard heb ik deze combinatie zelf uitgeprobeerd en ik heb er veel baat bij. Ik voel mij energieker met meer focus.

Tot slot de do’s en don’ts voor je mitochondriën

Mitochondriën hebben een hekel aan mycotoxines
Mycotoxines zijn gifstoffen gemaakt door bepaalde schimmels. Deze schimmels komen van nature voor op granen, noten, koffiebonen, cacaobonen, specerijen, peulvruchten en fruit (dus ook in wijn en bier). Zelfs na de oogst kan de schimmel op de plant nog gifstoffen produceren. Ook kan het voorkomen in dierlijke producten, omdat de dieren vaak beschimmelde grondstoffen te eten krijgen. Uit onderzoek blijkt dat de mycotoxines de ATP-productie (energieproductie) in de mitochondriën kunnen verminderen.

Slaap voldoende
Te weinig slaap en slechte slaap verminderen de werking van je mitochondriën. Slaap is namelijk bedoeld om je cellen te regenereren. Overdag maken je cellen bij hun productiviteit afval aan. Dit afval wordt tijdens je slaap afgevoerd. De mitochondriën verzorgen de energie voor deze nachtelijke schoonmaakactie. Vooral in de hersencellen gebeurt het meeste schoonmaakwerk. Een slechte werking van mitochondriën betekent dat je tijdens je slaap te weinig regenereert.

Je mitochondriën natuurlijk stimuleren
Intermittent fasting en ketose helpen je mitochondriën sterker te maken en zorgen ervoor dat je lichaam er ook meer gaat aanmaken. Ook bewegen (niet overmatig, zoals topsport) heeft dit effect. Als je meer beweegt, heb je meer energie nodig. De reactie van je mitochondriën is de aanmaak van meer energie en nog meer mitochondriën. Vooral HIIT training heeft op dit proces een positieve invloed. HIIT staat voor High Intensity Interval Training (interval training) en betekent dat je in een korte tijdsduur een intensieve inspanning levert. Met HIIT training wissel je intensieve oefeningen af met minder intensieve oefeningen en/of rust.

Wat verstoort de werking van mitochondriën
Mitochondriën houden niet van:

1. (overmatig) alcoholgebruik
2. roken
3. een slecht eetpatroon (te veel suiker en koolhydraten, het gebruik van transvetten)
4. het overschot aan suikers zorgt weer voor een ontregelde insulinehuishouding (insulineresistentie tot zelfs diabetes), wat de mitochondriën nog erger vinden
5. chronische laaggradige ontstekingen in het lichaam (die weer de oorzaak van een slechte voeding zijn)
6. te weinig lichaamsbeweging
7. of juist overmatige lichamelijke inspanning (zoals bij topsport)
8. gifstoffen (denk aan zware metalen en pesticiden, maar ook medicijnen)

Conclusie

1. Iedere ziekte begint bij een energietekort ergens in je lichaam.
2. Alle ziektebeelden zorgen voor vroegtijdige veroudering.
3. Blijf langer jong en fit door te zorgen dat je lichaam voldoende energie heeft.
4. Zorg daarom goed voor je energiefabriekjes die de mitochondriën heten.

Samenwerking Ergomax

Ik probeer met regelmaat artikelen uit van Ergomax en schrijf hierover. Ondanks dat het een betaald partnerschap is, kies ik de artikelen zelf uit, omdat ik alleen producten wil testen waar ik in geloof en achtersta.
Lees ook mijn andere artikel met producten van Ergomax:
Gelatine van grasgevoerde runderen
Pre-probiotica
Zwarte komijn
Bouillonpoeder
PEA (pijnstiller)
Collageen