BLOG: MCT olie (mijn super power)
Wat is MCT olie
De kans is groot dat je MCT olie al een keer in de winkel bent tegengekomen of ergens online, want volgens mij wint het steeds meer aan populariteit. Maar wat is het, waar moet je op letten als je het koopt, hoe gebruik je het en waar is het goed voor? Ik heb het allemaal voor je uitgezocht.
MCT olie
MCT staat voor Medium Chain Triglycerides, ofwel middellange-keten-vetzuren. MCT olie bevat dus uitsluitend vetzuren met een middellange keten. Juist deze vetzuren geven je lichaam snel energie. Het voordeel van deze vetzuren is dat het lichaam de energie hieruit (over het algemeen) direct gebruikt en daarom niet opslaat als vet. Vooral mensen die het ketodieet volgen, gebruiken vaak MCT olie, maar het is voor iedereen geschikt. Bij het ketodieet probeer je je lichaam voornamelijk vetten te laten gebruiken als brandstof (je verbrandt dan ketonen) door zo min mogelijk koolhydraten te eten. Ons lichaam is het vaak verleerd om vet als brandstof te gebruiken, omdat wij de hele dag door eten en dan ook nog eens voornamelijk (snelle) koolhydraten. Je vetreserves heten reserves, omdat je ze pas gaat verbanden als er geen andere brandstof meer is. Het voordeel van MCT olie is dat je lichaam toch ketonen kan verbranden, terwijl er nog koolhydraten in het lichaam aanwezig zijn.
Het voordeel van vet verbranden ten opzichte van koolhydraten verbranden
Ondanks dat je met MCT olie toch ketonen verbrandt, terwijl er nog koolhydraten in het lichaam aanwezig zijn, wil ik je adviseren om te letten op de hoeveelheid suikers en koolhydraten die je eet. Een lichaam dat voornamelijk leeft op (snelle) koolhydraten heeft bijna altijd honger. Snelle koolhydraten worden zo genoemd, omdat ze snel omgezet worden in glucose en daardoor snel je bloedsuikerspiegel laten stijgen. Insuline (een hormoon afgegeven door de alvleesklier) laat je bloedsuikerspiegel weer dalen. Nadat je bloedsuikerspiegel weer op normaal niveau is, daalt het soms nog iets verder en heb je de bekende suikerdip te pakken. Je kunt insuline zien als de sleutel die het slot op de spiercellen open maakt, zodat glucose (het bloedsuiker) naar binnen kan en daar in de vorm van glycogeen kan worden opgeslagen. Hoe meer spieren je hebt, hoe meer opslag voor glycogeen. Ook de lever kan een kleine hoeveelheid glucose in de vorm van glycogeen opslaan, maar als ook die opslag vol is, wordt overtollig suiker opgeslagen in vet. Dit uit zich in de bekende zwembandjes en muffintops, maar vet kan zich ook ophopen rond de organen. Vet rond de organen (visceraal vet) is erg slecht voor je gezondheid.
Als je lichaam te vaak van insuline gebruik moet maken, word je insulineresistent. Bij insulineresistentie maak je nog wel insuline aan, maar de cellen reageren er niet meer zo goed op. Als het langer duurt kun je zelfs diabetes type II krijgen. Suikers en koolhydraten werken verslavend en al met al worden we steeds dikker en steeds ongezonder. Als jij de hele dag door honger hebt, is dit een teken dat je waarschijnlijk al insulineresistent bent.
Er zijn mensen die nu zeggen dat er ook suikers zijn met minder invloed op je bloedsuikerspiegel. Dat klopt, maar meestal is dit fructose (uit bijvoorbeeld honing) en dat is nog slechter voor je lichaam. Fructose gaat namelijk eerst naar de lever om daar omgezet te worden in glucose. Dit is erg belastend voor de lever. Tot slot hebben al deze suikers een negatieve invloed op je darmflora, omdat de slechte darmbacteriën hier gek op zijn en daardoor de overhand krijgen ten opzichte van de goede darmbacteriën.
Probeer je lichaam daarom meer op gezonde vetten te laten draaien. Drink bijvoorbeeld een bulletproof koffie als ontbijt (koffie waar roomboter of ghee van grasgevoerde koeien doorheen is geblend met een eetlepel MCT olie). Dit houdt je scherp, vol met energie en verzadigd tot de lunch. Als je vanaf de avond ervoor vanaf 19:00 uur niet meer hebt gegeten en om 13:00 uur gaat lunchen, heb je 18 uur lang gevast. Dit heet intermittent vasten en heeft veel gezondheidsvoordelen.
C6, C8, C10 en C 12
Heel vaak zie je op de verpakking van MCT olie staan hoeveel C8 en hoeveel C10 erin zit, maar nergens staat uitgelegd wat nu het verschil is. Alle vetzuren zijn opgebouwd uit ketens van koolstofatomen. De middellange keten vetzuren (de MCT’s) zijn opgebouwd uit koolstofatomen die variëren van 6 tot en met 12 ketens koolstofatomen (chains). De naam C6 t/m C12 komt dus van de C van “chain” en daarachter het aantal koolstofatomen.
C6 (hexaanzuur) heet capronzuur en bestaat uit 6 koolstofatomen.
C8 (octaanzuur) heet caprylzuur en bestaat uit 8 koolstofatomen.
C10 (decaanzuur) heet caprinezuur en bestaat uit 10 koolstofatomen.
C12 (dodecaanzuur) heet laurinezuur en bestaat uit 12 koolstofatomen.
De meeste MCT olie’s bevatten voornamelijk een blend van C8 en C10. De beste vorm die je kunt gebruiken voor energie is C8, omdat C8 niet eerst langs de lever gaat en direct als energie beschikbaar is voor de cellen en de hersenen. De goedkopere MCT olie’s bevatten een mix van twee tot soms alle vier de soorten middellange vetzuurketens (C6, C8, C10 en C12).
Makkelijk en snel te gebruiken door het lichaam
MCT vetzuren zijn makkelijk en snel als energie beschikbaar voor het lichaam. Dat komt doordat ze makkelijk door de darmen opgenomen worden, vervolgens in het bloed terecht komen om vanuit daar weer te worden afgegeven aan de mitochondriën (onze energiefabriekjes) waar ze direct in de citroenzuurcyclus terecht komen om in ketonen te worden omgezet. Dit scheelt dus meerdere verwerkingsstappen in het lichaam (van gal nodig voor het emulgeren tot verwerking in de lever). Veel andere vethoudende voedingsmiddelen bevatten voornamelijk lange keten vetzuren, die een veel langere weg moeten volgen voordat ze als energie beschikbaar zijn. Gemiddeld duurt het 6 tot 8 uur voordat lange keten vetzuren door het spijsverteringsproces heen zijn en energie opleveren. Er is één middellange keten vetzuur dat zich gedraagt als een lange keten vetzuur en dat is laurinezuur (C12).
Verzadigde vetten
Wees niet bang voor de verzadigde vetten in MCT olie, want die veroorzaken geen hart- en vaatziekten. Helaas zijn er nog steeds gezondheidsprofessionals die nog steeds in de stress schieten als ze het woord verzadigd vet horen, terwijl ze geen idee hebben wat de verschillende verzadigde vetten in ons lichaam doen. Hoe MCT olie zich gedraagt in het lichaam heb je net in de alinea hiervoor gelezen. Hart- en vaatziekten worden overigens veroorzaakt door een hoge consumptie suiker en snelle koolhydraten en laaggradige ontstekingen in het lichaam. Kijk wel uit met de verzadigde vetten uit dierlijke producten (voornamelijk die van zoogdieren).
Anti bacterieel en virusdodend
Caprylzuur en laurinezuur werken antibacterieel en virusdodend. Caprylzuur (C8) wordt zelfs ingezet bij een overgroei van candida in de dikke darm. Ook zorgen deze twee vetzuren voor de groei van de goede darmbacteriën.
Afvallen
Omdat je gewicht wordt bepaald door je darmflora, kan MCT olie je dus helpen met afvallen (zie hiervoor). Daarnaast reguleert het de bloedsuikerspiegel en geeft het een verzadigend gevoel, waardoor je minder honger hebt op een dag. Tot slot leert het je lichaam weer vetten verbanden, hetgeen nodig is om af te vallen. Uiteraard moet je wel suikers en snelle koolhydraten afbouwen om optimaal van de MCT’s gebruik te kunnen maken, maar dat moet geen moeite meer zijn.
De hersenen
Het lichaam kan van MCT olie dus snel ketonen maken. De hersenen kunnen zowel glucose als ketonen gebruiken als brandstof, maar werken vele malen beter op ketonen dan op glucose. MCT’s zijn nog geen ketonen, maar uit onderzoek blijkt dat ze wel makkelijk de bloed-hersenbarrière kunnen passeren om daar als energiebron voor de hersenen te fungeren. Zelf merk ik bij het gebruik van MCT olie meer concentratievermogen en focus.
Waar wordt MCT olie van gemaakt?
Afhankelijk van het merk MCT olie dat je koopt, is de bron kokosolie, palmolie, raapzaadolie of een combinatie. Zelf let ik erop dat ik geen product met palmolie koop, omdat je met het gebruik van palmolie bijdraagt aan de ontbossing van het regenwoud. Niet doen dus! Ik adviseer een MCT olie die uitsluitend afkomstig is van kokosolie. In boter en ghee komt butyraat voor; een korte keten vetzuur dat ook een kleine bron van ketonen is.
Moedermelk
Caprylzuur (C8) komt van nature ook voor in moedermelk. Dit is logisch, want de moedermelk bevat alle stoffen om het kindje een optimale darmflora te geven voor een lang en gezond leven. Immers is je hele gezondheid gebaseerd op je darmflora. En we hebben net gelezen dat caprylzuur helpt bij de groei van de goede darmbacteriën. De zoveelste goede reden om borstvoeding te geven.
Welk tijdstip?
Je kunt het de hele dag door gebruiken als je energie nodig hebt, maar ik gebruik MCT olie het liefst in de ochtend, zodat ik mijn ontbijt lekker lang kan uitstellen (intermittent vasten). Het geeft mij energie en focus zodat ik mij goed kan concentreren op mijn werk. Ook als ik nuchter ga sporten neem ik eerst een lepel MCT olie of een bulletproof koffie. Ik kan met gemak 40 kilometer fietsen op de racefiets op 1 eetlepel MCT olie zonder neer te gaan van de honger. Ik ben in de ochtend en overdag het meest actief en in de avond wat luier/rustiger. En dit hoort ook zo, want zo zit ons bioritme in elkaar. Daarom is MCT olie de perfecte start van de dag en gebruik ik het dus niet in de avond, omdat ik dan niet meer zo actief ben (mijn lichaam is zich immers aan het voorbereiden om naar bed te gaan).
Wat kun je ermee doen?
Omdat MCT olie smakeloos is, kun je er eigenlijk alles mee doen. Je moet er alleen rekening mee houden dat je het niet op een te hoge temperatuur verhit (zie hierna). De meeste mensen gebruiken het in hun koffie (voor een bulletproof koffie), in een smoothie of in de saladedressing.
Verhitten
Je mag MCT olie verhitten, maar niet boven de 177 graden. Zo kun je de olie ook gebruiken in een muffin of ovenschotel.
Welke MCT olie gebruik ik?
Ik geef de voorkeur aan de MCT olie van Mattisson. Dit is de duurste, maar ook de meest effectieve MCT olie, omdat het uit 99% C8 bestaat. Als ik deze olie gebruik, merk ik dat ik aan één eetlepel in mijn ontbijtsmoothie of bulletproof koffie genoeg heb, terwijl ik bij andere olie twee eetlepels nodig heb.
Hoeveel MCT olie?
Zelf gebruik ik een eetlepel per dag, maar je kunt ook twee eetlepels gebruiken. Bouw het wel langzaam op, omdat het bij sommige mensen laxerend kan werken.
MCT poeder
MCT olie bestaat ook in poedervorm, maar daar ben ik zelf geen voorstander van, omdat er heel vaak andere stoffen als “drager” aan zijn toegevoegd die niet geschikt zijn voor de Paleo-Lifestyle. In MCT poeders zie ik ook vaak de verhouding tussen C8 en C10 niet terug en ik heb al helemaal geen poeder gevonden met uitsluitend C8. Bovendien zijn er in zoveel (web)winkels goede MCT oliën te koop, dat ik nog niet de noodzaak heb gevonden om naar een goed poeder te zoeken.
Is MCT olie iets voor jou?
Als jij wilt afvallen of altijd honger hebt (dus een onstabiele bloedsuikerspiegel), wil ik je zeker aanraden het een keer te proberen. Maar ook sporters hebben er baat bij en mensen die beter willen presteren op bijvoorbeeld werk of school. Eigenlijk iedereen dus 😉
Conclusie
MCT olie geeft mij concentratie en focus als ik moet werken.
Ik kan nuchter sporten en heb daarbij meer energie dan normaal.
MCT olie heeft mijn lichaam geholpen weer te leren vet (ketonen) te verbanden.
MCT olie helpt mij mijn ontbijt uit te stellen zodat ik de periode van intermittent vasten langer en beter kan volhouden.
Met MCT olie blijft mijn bloedsuikerspiegel langer stabiel en heb ik geen last van honger.