De aardappel: een “silent killer” + een recept voor boerenkool stamppot zonder aardappels

Aardappels: behoren ze nu wel of niet tot de Paleo Lifestyle?
Even afgezien van het hoge gehalte glycaemische koolhydraten (koolhydraten die de bloedsuikerspiegel snel laten stijgen), wil ik ook om andere redenen adviseren aardappels te laten staan.

Familie van de nachtschade

Aardappels zijn afkomstig van de nachtschadefamilie. Planten uit deze familie bevatten alkaloïden; stoffen die de plant beschermen tegen schimmels, insecten en planteneters. De meeste alkaloïden zijn voor ons schadelijk zodat de meeste planten uit de familie van de nachtschade voor ons niet eetbaar zijn. De tomaat (ook lid van deze familie) is wel eetbaar en de alkaloïden worden minder zodra de tomaat meer zon krijgt en rijper wordt. Ook verhitting is een mogelijkheid om alkaloïden onschadelijk te maken. Een rauwe aubergine is voor ons giftig, maar zodra hij helemaal gekookt of gebakken is, niet meer.

De alkaloïden die in aardappels voorkomen zijn chaconine and solanine.

Wetenschappelijk onderzoek

Voordat ik met mijn verhaal verder ga, wil ik eerst verwijzen naar het wetenschappelijk onderzoek waarop mijn verhaal gebaseerd is. Het betreft een in Nederland uitgevoerd onderzoek, gedaan door Tjeert T. Mensingaa, Adrienne J.A.M. Sips, Cathy J.M. Rompelberg, Klaas van Twillert, Jan Meulenbelta, Hester J. van den Top en Hans P. van Egmond met de naam:

“Potato glycoalkaloids and adverse effects in humans: an ascending dose study”

Je kan het hele onderzoek nalezen op http://www.sciencedirect.com.

Uit dit onderzoek blijkt dat er bij het dagelijks gebruik van aardappels accumulatie plaats vindt van de alkaloïden; bij het regelmatig eten van aardappels, krijgt het lichaam niet voldoende de tijd om de alkaloïden onschadelijk te maken en de gifstoffen (alkaloïden) hopen zich op in het lichaam.
De alkaloïden uit aardappels zijn vanwege twee redenen giftig voor ons.

Reden 1

De cellen in ons lichaam zijn op een bepaalde manier opgebouwd. Een onderdeel van de cel is het celmembraan. Het celmembraan is een vlies dat de cel omsluit en daarmee de inhoud van de cel van de omgeving (af)scheidt.

Het celmembraan is opgebouwd uit fosfolipiden (vetachtige deeltjes) die op een bepaalde manier met elkaar zijn verbonden. De alkaloïden uit aardappels maken de verbindingen van deze fosfolipiden onstabiel waardoor het celmembraan scheurt en de cel stuk gaat.

Dit proces (dus het scheuren van de celmembraan en het stuk gaan van de cel) gebeurt ook in onze darmen. Hierdoor wordt de darmpermeabiliteit (doorlaatbaarheid van de darm) groter. Door een verhoogde darmpermeabiliteit komen er diverse stoffen (waaronder ziekteverwekkers) ons lichaam binnen die daar niet horen. Door het binnendringen van deze stoffen wordt ons immuunsysteem extra geprikkeld en extra belast.

Reden 2
Alkaloïden uit aardappels remmen het enzym genaamd “acetylcholine-esterase”.
Dit enzym breekt de neurotransmitter “acetylcholine” af (dit gebeurt door hydrolyse), nadat de informatie tussen twee zenuwcellen of neuronen is overgedragen.
Een neurotransmitter (in dit geval acetylcholine) is een stofje dat het signaal van een zenuwcel overdraagt naar receptoren van een spiercel, waardoor deze samentrekt.
Hierna wordt acetylcholine afgebroken om verwarring met nieuwe neurotransmitters te vermijden.

Het remmende effect van alkaloïden uit aardappels op het enzym acetylcholine-esterase kunnen de volgende symptomen tot gevolg hebben:
–       zweten;
–       overgeven;
–       diarree;
–       bronchospasme.

Bronchospasme is het plotseling samentrekken van de spieren rond de ademhalingswegen; de spieren rond de luchtpijp en luchtpijpvertakkingen verkrampen.
Ernstige vergiftiging leidt zelfs tot bijwerkingen zoals verlamming, ademhalingsproblemen, hartfalen en zelfs coma.

Alkaloïden

Alhoewel het hoogste gehalte van de alkaloïden in de schil voorkomen, zit het ook in de rest van de aardappel. En in tegenstelling tot de alkaloïden in bijvoorbeeld aubergine, worden door verhitting in onze keuken (bakken, frituren, koken, of in de magnetron), de alkaloïden uit aardappels niet vernietigd.
De alkaloïden kunnen ook nog eens toenemen na de oogst door het slecht bewaren van de aardappel; te veel licht, een te hoge temperatuur en een te hoge luchtvochtigheid hebben hier invloed op.
In chips kunnen zelfs hoge concentraties alkaloïden voorkomen. En behalve de alkaloïden zitten in alle gefrituurde aardappels ook nog eens grote hoeveelheden (voor de gezondheid schadelijke) transvetten.

Conclusie

Deze studie is gebaseerd op het eten van normale porties aardappelen. Er zijn geen absurd grote hoeveelheden gebruikt, waardoor de studie een reëel beeld van de werkelijkheid geeft.
De alkaloïden hebben langer dan 24 uur nodig om uit je lichaam te verdwijnen. Als je aardappels eet voordat de alkaloïden afkomstig uit een eerdere portie aardappels zijn verdwenen, stapelen de alkaloïden zich op en wordt de concentratie alleen maar hoger. Dagelijks gebruik van aardappels leidt onherroepelijk tot gezondheidsproblemen.

Ondanks dat de aardappel op dit moment voor misschien wel biljoenen mensen een groot bestanddeel is van hun voedingspatroon, is de aardappel dus echt niet gemaakt voor de mens. Dit alles bij elkaar is voor mij voldoende reden om de aardappel niet in huis te halen en ik zou jou ook willen adviseren hem zo min mogelijk te eten. Maar die keuze is natuurlijk helemaal aan jou.

Een fijne dag en geniet van de stamppot zonder aardappels!